Het is alles of nooit, nu of niets. Heb je een koffer ingepakt met wat kleren en toiletspullen, misschien een fototoestel? Ikzelf heb, moet ik eerlijk bekennen, altijd handbagage in de buurt van de voordeur staan. Gewoon het idee dat je ieder moment weg kunt, als je dat wilt. Ik heb vanmiddag een heel simpel voorstel: laat alles uit je handen vallen, pak je koffer en ga met me mee op reis – een virtuele reis die ons zal brengen naar Breda…over de Belgische grens naar Antwerpen. Nou is Antwerpen ooi, maar als we daar eenmaal zijn zeg jij: waarom niet naar Parijs?
Voorzichtig zeg ik nog: moet je niet even naar huis bellen dat ’t wat later wordt vanavond, maar we zijn al onderweg: Parijs, Orleans, Bordeaux, meezingend met de mooiste muziek rijden we Spanje in, San Sebastian, Vittoria, en dan stel ik voor een glaasje Port te drinken waar hij gemaakt wordt, bovenop dat hele hoge aquaduct over de Douro, waar je ’s avonds de lichtjes kunt zien van tavernes en bodega’s. Dat zouden we kunnen doen. Ik moet eerlijk zeggen: ik kwam Youp van t Hek tegen en vroeg hem of hij zin had om even alles te laten vallen en zomaar op de bonnefooi port te gaan drinken aan de Taag, maar toen begon ie heel zuinig te kijken.
Hij had toevallig die avond een voorstelling in Hoogeveen, geen annuleringsverzekering afgesloten, en hij was ook erg bang dat zijn vrouw moeilijk zou gaan doen als hij de volgende ochtend niet in bed bleek te liggen, dat ze misschien zelfs wel een boekje over hem open zou doen in ’t Jeugdjournaal…nou ja, teveel redenen om op te noemen. Het is ook niet niks. Probeer het eens: laat alles vallen waar je mee bezig was, pak je koffer en ga met me mee, twee maanden lang, iedere zondag tussen 12 en 2, op een reis die 18 uren gaat duren, de Route du Soleil. Ja? Doe je het? Snel instappen dan, maak gezellig kennis met de andere luisteraars in onze superdeluxe VIP-bus, dan gaan we vertrekken!
Als we bij de afslag Werkendam de snelweg af zouden gaan, dan zouden we van het ene moment op het andere de stilte binnenrijden. Want nog geen honderd meter van de snelweg ligt het prachtige natuurgebied van de Biesbosch. Het is een gebied met kronkelige kreken, zompige wilgenbossen en eindeloos wuivend riet. Terwijl even verderop automobilisten voortjakkeren of overspannen op hun stuur trommelen terwijl ze in de file staan, kun je hier een grashalmpje horen vallen en lijkt de tijd ineens stil te staan. Maar er was wel ooit een ramp voor nodig om de Biesbosch te laten ontstaan…
“Het is een oord van poelen, moerassen en verraderlijke wouden. Het wordt overspoeld door de vloed van de zee en de van beneden komende rivieren. Mens noch barbaar kan er wonen zonder de kans zijn bezittingen, vee en leven te verliezen.” Dat zei de Romeinse keizer Maximilanus in het jaar 286 over de Biesbosch. Maar als we een paar eeuwen later terugkomen zien we dat er toch mensen zijn gaan wonen in dit verraderlijke gebied, dat inmiddels de Grote Waard is gaan heten. Ze hebben zelfs hier en daar dijken gebouwd met daarachter nederzettingen als Andel, Aalburg en Drimmelen. De dreiging van het water bleef echter bestaan. Zeker omdat men, zonder het te weten, de dijken verzwakte door vlak erachter turf te steken.
In de nacht van 18 op 19 november 1421 gebeurt het. Een ziedende noordwesterstorm beukt op de sterk verzwakte dijken. Complete dorpen en hun bewoners verdwijnen die nacht in de woeste binnenzee die ontstaat nadat de dijken het begeven hebben. Tot vele jaren erna zal men met afgrijzen verhalen vertellen over die nacht dat 17 dorpen verdwenen in de brullende golven. Die nacht van de Sint Elisabethsvloed, dat 4000 mensen door het duistere water werden verzwolgen, die nacht dat de Biesbosch ontstond…
